Urenlang wakker liggen, piekeren, te vroeg wakker worden en daarna niet meer in slaap kunnen komen, woelen en worstelen van je van je ene zij op de andere. Moe ben je wel, maar slapen, dat lukt echt niet! Herken je dit? Als je slecht slaapt, dan kan het zijn dat jouw bioritme uit balans is. Een aantal nachten achter elkaar slecht slapen, kan al zorgen voor een slaaptekort. Met allerlei vervelende gevolgen voor je dagelijks functioneren en je gezondheid. Op lange termijn kun je er zelfs serieuze gezondheidsklachten van krijgen. Maar er zijn oplossingen en tips om weer in jouw optimale slaapritme te komen.
Lees het in dit artikel of bekijk ons interactieve webinar over slaap, biologische ritmes en je darmflora. Diëtisten Elly Kaldenberg en Esther Holvast vertellen je waarom slaap zo belangrijk is voor je gezondheid én voor je darmgezondheid! Ze leggen uit wat voeding te maken heeft met slapen en wat de relatie is tussen je darmen en je brein.
Iedereen heeft een eigen bioritme. Eigenlijk is dit een soort persoonlijke tijdsklok die op jou geprogrammeerd is en op regelmatige tijden afgaat. Deze zogenaamde timer kan door van alles uit evenwicht raken, zoals de wissel van winter- naar zomertijd, onregelmatige werktijden, een jetlag, bepaald eten of drinken, stress of spanning of een verandering van routine. Zo kan jouw slaapritme flink verstoord raken.
Slecht slapen en slaaptekort hebben invloed op je gezondheid en je functioneren. Door slaapgebrek kun je bijvoorbeeld een verhoging van het aantal stresshormoonen cortisol krijgen en daar schiet je lichaam letterlijk van in de stress. Dit beïnvloedt dan weer je spijsvertering en de balans in je darmflora kan verstoord raken. Ook heb je kans op meer ontstekingsstoffen in je bloed. Je darmflora speelt een rol bij de ontwikkeling van ziektes en mentale problemen. Slecht slapen zorgt ook voor een slechtere balans van de darmflora waardoor je mentale- en lichamelijke klachten kunt krijgen.
Gezonde darmen en een fitte darmflora zijn belangrijk voor je gezondheid. Want in de darmen leeft een ongelofelijke hoeveelheid darmbacteriën die constant met elkaar concurreren om voedsel en een goed plekje op de darmwand. Zolang de balans tussen deze aantallen goede en slechte bacteriën in orde is, voel jij je goed. Als het evenwicht verstoord raakt door stress of slecht slapen bijvoorbeeld, dan kun je darmproblemen krijgen én vatbaar worden voor ziekten.
Ook de bacteriën in je darmen hebben een eigen biologische klok. Een paar nachten slecht slapen kan al negatieve gevolgen hebben voor de balans in de darmflora. Bepaalde bacteriesoorten kunnen dan ineens de overhand krijgen en andere juist minder. Dit is gebleken uit wetenschappelijk onderzoek waarbij specifieke bacteriesoorten in verband zijn gebracht met spijsverteringsproblemen en storingen in het immuunsysteem.
Stress en de balans in jouw darmen zijn nauw met elkaar verbonden. Die verbindingen gaan bijvoorbeeld via je zenuwstelsel. Storingen in die systemen hebben direct effect op hoe je lichaam op stress reageert. Stress is niet alleen positieve of negatieve spanning die je bijvoorbeeld ervaart bij leuk of juist slecht nieuws. Je lichaam krijgt ook stress door andere factoren zoals ziekte, slecht slapen of zware sportieve inspanningen. Stress en spanningen kunnen de samenstelling van de darmflora verstoren en zorgen voor een zogenaamde lekke darmbarrière. Als dat gebeurt, heb je een grotere kans om ziek te worden omdat het aantal ziekmakende bacteriën kan toenemen.
Wij leggen het uit. Bekijk de animatie.
Als je ouder wordt, kan het zijn dat je slechter gaat slapen. Je maakt dan een grotere kans dat je mentaal en lichamelijk sneller achteruit gaat. Bij ouderen die slecht slapen is dit veel sneller merkbaar dan bij ouderen die relatief goed slapen. Slechter slapen is ook een van de bekende klachten bij vrouwen in de overgang.
Slecht slapen is niet alleen vervelend, het is ook niet goed voor je gezondheid. Op lange termijn kan slaaptekort zelfs leiden tot gezondheidsklachten zoals overgewicht en diabetes. Dit is onderzocht bij mensen die bijvoorbeeld door ploegendienst onregelmatig slapen en daardoor een verstoord bioritme hebben. Maar deze gevolgen gaan helaas ook op voor iedereen die langdurig slecht slaapt. Om gezond te blijven, is het dus goed als je ongestoord en voldoende kunt slapen.
